بررسی تأثیر سرمایۀ فکری بر چسبندگی هزینه‎ها در شرکت‎های پذیرفته‎شده در بورس اوراق بهادار تهران

هدف پژوهش حاضر، بررسی تأثیر سرمایۀ فکری بر چسبندگی هزینه­ها در شرکت‎های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است. در این مطالعه با بازبینی تئوری چسبندگی هزینه، الگوی پیچیده­ای از عدم تقارن هزینه­ها با استفاده از میزان سرمایۀ فکری پالیک (2000) ارائه می­شود. دورۀ آزمون از سال 1384 تا 1393 و نمونۀ آماری متشکل از 111 شرکت (1110 سال ـ شرکت) پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است. در این پژوهش، سرمایۀ فکری و اجزای آن، شامل کارایی سرمایۀ فیزیکی، کارایی سرمایۀ انسانی و کارایی سرمایۀ ساختاری، متغیرهای مستقل؛ چسبندگی هزینه­های فروش، اداری و عمومی، متغیر وابسته و شدت کارکنان، شدت دارایی­ها، کاهش متوالی درآمد فروش و رشد تولید ناخالص داخلی، متغیرهای کنترلی هستند. فرضیه­ها با استفاده از روش داده­های ترکیبی و رگرسیون خطی چندمتغیره آزمون شده­اند. نتایج نشان­دهندۀ رابطۀ معنادار و ضدچسبنده سرمایۀ فکری و هزینه­های فروش، اداری و عمومی است. برای اجزای سرمایۀ فکری نیز رابطۀ معنادار و ضدچسبنده برقرار است و بیشترین تأثیر در بین اجزا، مربوط به کارایی سرمایۀ ساختاری است. همچنین، میزان ضدچسبندگی در شرکت­های با سرمایۀ فکری بالا، بیشتر است و بیشترین تأثیر در بین اجزای سرمایۀ فکری، مربوط به شرکت­هایی است که ضریب کارایی سرمایۀ انسانی بالاتری دارند.